Programma Sociaal domein

Hieronder wordt op hoofdlijnen aangegeven hoe de verschillen tussen de gerealiseerde bedragen en de begrote bedragen na wijziging zijn ontstaan.

 

Beleid en uitvoering Samenkracht en burgerparticipatie (nadeel €121.000)

De totale besparingsopdracht uitvoeringsplan sociaal domein bedroeg voor het jaar 2021  oorspronkelijk € 520.000.  Een deel van de openstaande besparingsopdracht uitvoeringsplan van € 136.000  is niet behaald in het jaar 2021. Zoals eerder aangegeven, zijn als gevolg van corona een aantal projecten vertraagd en/of op een alternatieve wijze uitgevoerd. Dit heeft een nadelig effect op het kunnen realiseren van de besparingsopdracht.  Financieel gezien hebben we rekening gehouden met faseringsverschillen in het behalen van de beoogde besparing binnen het sociaal domein. Hiervoor hebben we extra weerstandsvermogen gereserveerd. De openstaande besparingsopdracht van € 136.000 wordt via resultaatbestemming bij deze jaarstukken 2021 ten laste van dit extra weerstandsvermogen gebracht. 

 

Wet inburgering  (voordeel €41.000)

Dit betreffen de voorbereidingskosten voor de invoering van de nieuwe wet inburgering. Hiervoor is een incidenteel bedrag beschikbaar van € 45.000, waarvan in 2021 € 4.000 is besteed. Het restantbudget van € 41.000 wordt overgeheveld naar 2022 i.v.m. de verdere voorbereiding op invoering van de nieuwe wet.

 

Bijstandsuitkeringen (nadeel €306.000)

Als gemeente ontvangen we een gebundelde uitkering (BUIG) van het Rijk voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 (levensonderhoud startende ondernemers) en voor de inzet van loonkostensubsidie. Loonkostensubsidie wordt verstrekt voor inwoners met een garantiebaan en inwoners met een indicatie nieuw beschut werken. 

Zie onderstaande tabel voor een specificatie van de begrote en werkelijke uitgaven en inkomsten in 2021:

Lasten (bedragen x €1.000)	begroot	werkelijk	verschil
Uitkeringen Participatiewet, IOAW en IOAZ	1.934	1.926	8
Levensonderhoud startende en gevestigde ondernemers	25	43	-18
Loonkostensubsidies garantiebanen	270	325	-55
Loonkostensubsidies nieuw beschut	105	121	-16
Loonkostensubsidies WIW’ers	49	49	0
Incidentele last mutatie debiteuren	0	190	-190
Totaal lasten	2.383	2.656	-273
Baten
Gebundelde uitkering	2.330	2.303	-27
Aflossing startende en gevestigde ondernemers	5	-1	-6
Inleenvergoeding WIW	4	4	0
Totaal baten	2.339	2.306	-33
Saldo gebundelde uitkering	-44	-350	-306

 

Het nadeel van € 306.000 bestaat uit de volgende componenten:

1. De raming voor de bijstandsuitkeringen Participatiewet, IOAW en IOAZ is gebaseerd op gemiddeld 132 uitkeringen met een uitkeringslast van € 14.650. Het werkelijke gemiddelde uitkeringsaantal is 131 met een uitkeringslast van ca. € 14.715 per uitkering per jaar. Dit veroorzaakt een voordeel van € 8.000.
2. De bijstand die is verleend aan startende en gevestigde ondernemers is € 22.000 hoger dan begroot. Dit voordeel wordt veroorzaakt doordat er sprake is van een versoepelde Bbz regeling als gevolg van het stoppen van de TOZO-regelingen.
3. De loonkostensubsidies garantiebanen en nieuw beschut veroorzaken een nadeel van respectievelijk € 55.000 en € 16.000.
4. Er is sprake van een incidentele last als gevolg van de mutatie in de debiteurenstand per 31-12-2021 en de actualisatie van de voorziening dubieuze debiteuren van € 190.000. Over het jaar 2021 is overgegaan op een aangepaste wijze van de waardering vorderingen. Voorheen werd per groep debiteuren gekeken naar de waardering. Nu is per debiteur naar alle vorderingen gekeken zodat er een betere inschatting gemaakt kan worden van de waardering.
5. Daarnaast wordt het negatieve verschil veroorzaakt doordat de baten € 32.000 lager zijn dan begroot. De in oktober 2021 vastgestelde definitieve BUIG-uitkering voor de gemeente Tubbergen is € 27.000 lager dan de geraamde bijdrage. Daarnaast is er een nadeel van € 6.000 met betrekking tot de aflossingen op leningen levensonderhoud van gevestigde en startende ondernemers.

 

Minimabeleid   (voordeel €35.000)

 Het voordeel op minimabeleid wordt veroorzaakt door lagere uitgaven met betrekking tot bijzondere bijstand, individuele inkomenstoeslag en minima-uitkeringen (€ 19.000). Ook de uitgaven met betrekking tot de compensatie bovenmatige ziektekosten zijn iets lager dan  begroot (€ 8.000). Daarnaast vallen in 2021 de subsidie voor de kindpakketten en de subsidie Stichting Leergeld Tubbergen lager uit dan begroot (€ 7.000). Jaarlijks wordt met deze partijen afgestemd wat zij aan subsidie nodig hebben voor het lopende jaar. Op basis daarvan dienen zij hun subsidieaanvraag in.

 

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) (voordeel €47.000)

De Bbz regeling is een open-eind regeling. Ondernemers in (tijdelijke) financiële problemen of ondernemers die noodzakelijke investeringen moeten doen, kunnen in aanmerking komen voor een bedrijfskrediet of een inkomensaanvulling via deze regeling. Het voordeel op de Bbz wordt veroorzaakt doordat in het jaar 2021 is geen regulier bedrijfskrediet verstrekt, terwijl in de begroting is rekening gehouden met een bedrag van € 40.000 voor het jaar 2021. Dit levert een voordeel op van € 40.000. Een mogelijk oorzaak is dat de ondernemers gebruik hebben kunnen maken in 2021 van de diverse corona regeling die voorliggend zijn op de reguliere Bbz.

 

Daarnaast is er sprake van een incidenteel voordeel als gevolg van de mutatie in de debiteurenstand per 31-12-2021 en de actualisatie van de voorziening dubieuze debiteuren van € 7.000.

                         
Sociale werkvoorziening (voordeel €66.000)

Het voordeel op de sociale werkvoorziening wordt met name veroorzaakt doordat het restant van de coronacompensatie middelen die in 2020 beschikbaar zijn gesteld voor de SW bedrijven a € 82.000 niet volledig is besteed in 2021. In 2021 is sprake geweest van een compensatie ter hoogte van € 28.000 waardoor een voordeel van € 54.000 ontstaat.

 

Daarnaast is de begroting 2021 nog opgesteld op basis van de “oude” situatie m.b.t. de SW, namelijk een exploitatiebijdrage aan GR Soweco. Gezien het feit dat de SW’ers per 1 januari 2021 bij de gemeente in dienst zijn getreden en Ontplooj met haar activiteiten is gestart in Q4 van 2021 is deze exploitatiebijdrage bijgesteld. Daarvoor in de plaats zijn o.a. een bijdrage aan Soweco NV en Ontplooj gekomen op basis van de gesloten dienstverleningsovereenkomsten. Per saldo zorgt dit in het jaar 2021 voor een voordeel van € 13.000. 

 

Beleid en uitvoering Maatwerkdienstverlening 18+ (voordeel €224.000)

Het voordeel op deze post betreft een incidentele bate a € 241.000. Dit betreft de uitbetaling uit de Beschermd Wonen/Maatschappelijk Opvang van centrumgemeente Almelo met betrekking tot het jaar 2020. De rijksbijdrage die Almelo als centrumgemeente ontvangt wordt ingezet voor het realiseren van Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang voor de gehele sub regio. Er zijn afspraken gemaakt over de maximale hoogte van de bestemmingsreserve van de sub regio Almelo. Het overschot vloeit terug naar de individuele gemeenten.      

Huishoudelijke ondersteuning (voordeel €70.000)

De huishoudelijke ondersteuning bestaat uit zes modules: basismodule, extra hygiëne, was verzorging, maaltijdverzorging, regie en zorg voor minderjarige kinderen. In totaal is een bedrag begroot van € 1.883.000. De werkelijke kosten in het jaar 2021 zijn € 1.813.000 (t.o.v. € 1.771.000 in 2020), dit betekent een voordelig verschil van € 70.000. 

 

In 2021 zijn we met het nieuwe monitoringssysteem overgegaan op het gebruik van stroomgegevens in plaats van gegevens op peildatum. Voor de gegevens omtrent het aantal cliënten verwijzen we u naar de factsheet sociaal domein. 

 

De werkelijke kosten kunnen als volgt gespecificeerd worden: 

Huishoudelijke ondersteuning	Werkelijke kosten 2021 (bedragen x €1.000)
Basismodule	1.597
Extra hygiëne	85
Was verzorging	54
Maaltijd verzorging	6
Regie	67
Zorg voor minderjarige kinderen	4
Totaal	1.813

 

We zien een toename op de basismodule HO en een afname op de andere modules. Dit heeft o.a. te maken met het abonnementstarief CAK dat sinds 2019 niet meer inkomensafhankelijk is.

Eigen bijdrage/abonnementstarief Wmo (nadeel €56.000)

Cliënten zijn voor het gebruik van Wmo voorzieningen een eigen bijdrage verschuldigd (het abonnementstarief Wmo). Deze bijdrage wordt geïnd door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). 

 

De raming van de inkomsten voor 2021 was € 150.000, de werkelijke inkomsten zijn € 94.000. Dit betekent een nadelig verschil van € 56.000. De werkelijke inkomsten in boekjaar 2021 betreffen afgedragen eigen bijdragen over zowel 2020 als 2021. De oorzaak is dat in 2019 door het CAK een nieuw ICT-systeem in is gebruik genomen. Voor onze gemeente kon deze initiële aanlevering pas in het vierde kwartaal van 2020 plaatsvinden. Dit heeft als gevolg dat de eerste cliënten de eerste facturen eind 2020 hebben ontvangen en dat zij in 2021 nog steeds facturen hebben ontvangen en ook nog steeds moesten betalen over 2020. Dit betekent dat de afdracht van het CAK naar de gemeente ook nog steeds plaats vindt. De gemeente heeft daar geen invloed op.

 

Uitgangspunt bij de verantwoording van de opbrengsten CAK is het kasstelsel. Om deze reden kan geen ‘nog te ontvangen post’ opgenomen worden. Als de opbrengsten nu toch worden genomen, is er een risico dat de opbrengst te hoog is omdat een deel nooit binnenkomt en wordt afgedragen door het CAK (aldus Commissie BBV).

 

Het moment van de betaling van de cliënt aan het CAK en daarna de doorbetaling aan de gemeente zorgt ervoor dat er afwijkingen ten opzichte van de begroting ontstaan.

 

Wmo ondersteuning individueel (nadeel €46.000)

 Voor individuele ondersteuning is een bedrag begroot van € 844.000. De werkelijke kosten in 2021 zijn afgerond € 889.000 (t.o.v. € 732.000 in 2020) en kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Ondersteuning individueel	Werkelijke kosten (bedragen x €1.000)
Ondersteuning 1 individueel	394
Ondersteuning 2 individueel	495
Totaal	889

 

Ten opzichte van de begroting betekent dit een nadelig verschil van € 46.000. Uit de analyse blijkt dat het aantal unieke cliënten conform begroot is. De gemiddelde hoogte van de indicatie en de verzilvering hiervan zijn hoger dan begroot.

 

Jeugdzorg (nadeel €73.000)

In totaal is een bedrag begroot van € 3.908.000, de werkelijke kosten in 2021 zijn € 3.984.000 (2020 € 3.814.000), dit betekent een nadeel van € 75.000. De werkelijke kosten met betrekking tot de jeugdzorg kunnen als volgt gespecifieerd worden:              

Jeugdzorg in Tubbergen 2021	Werkelijke kosten (bedragen x €1.000)
Zorgconsumptie in 2021	3.729
Meerkosten i.v.m. corona	18
Bijdrage Regio Twente 2021 (Veilig Thuis Twente)	193
Nog te betalen 2021 (o.b.v. productieverantwoording maart 2022)	35
Prognose zorgconsumptie 2021	3.975
Afrekening eerdere jaren
Nog te betalen 2020, bestaande uit: 1. Verrekening voorschot subsidies 2. Declaraties in 2021 met betrekking tot 2020 en eerder (o.b.v. productieverantwoording maart 2021)	1 -106 107
Betaald in 2021 over 2020, 2019, 2018 en 2017	10
Saldo afrekening 2020 (nadeel)	9
Saldo werkelijke kosten 2021	3.984

 

Het verschil tussen het begrote bedrag en het werkelijke bedrag jeugdzorg bestaat enerzijds uit een afrekening over eerdere jaren en anderzijds uit een verschil met betrekking tot 2021.

 

Het verschil van € 75.000 wordt veroorzaakt door:

1. De afrekening met betrekking tot eerdere jaren is in 2020 een nadeel van € 9.000.
2. Meerkosten zorgaanbieders ten bedrage van € 27.000. Het bedrag voor de gemeente Tubbergen blijft binnen de ontvangen rijksmiddelen hiervoor. Gezien deze extra ontvangen rijksmiddelen zijn opgenomen onder de algemene middelen (programma bestuur & middelen) en de werkelijke kosten worden verantwoord in het sociaal domein, lijkt hiermee een groter nadeel te ontstaan op Jeugd. Dit betreft echter geen werkelijk nadeel voor de gemeente Tubbergen.
3. Het resterende verschil van € 39.000 heeft betrekking op de zorgconsumptie in 2021. Er wordt een toename geconstateerd op de kosten per unieke cliënt voor consultatie en diagnostiek.

 

Mutaties reserves

Het verschil op de mutaties van de reserves  betreft voornamelijk een lagere onttrekking voor inzet rijksmiddelen voor uitvoering Tonk voor € 17.000.  In 2021 is een bedrag van € 34.000 beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van de TONK-regeling. De bestedingen in 2021 bedragen € 17.000, waardoor er een voordeel van € 17.000 ontstaat. Dit restant komt te vervallen en levert een voordeel op voor de reserve incidenteel beschikbare algemene middelen.

 

Daarnaast is er minder aan de reserves onttrokken voor de inzet van rijksmiddelen voor heroriëntatie ondernemers voor € 10.000. Dit voordeel wordt betrokken bij de budgetoverheveling.

 

Een gedetailleerde toelichting op de verschillen tussen gerealiseerde bedragen en begrote bedragen na wijziging is te vinden in de Jaarrekening 2021 onder "Toelichting en analyse op de baten en lasten".