2. Nota van aanbieding

Indeling jaarstukken

Indeling jaarstukken

Terug naar navigatie - Indeling jaarstukken

Het college biedt hierbij de jaarstukken 2021 ter vaststelling aan de gemeenteraad aan. Met de aanbieding van de jaarstukken legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid en beheer in 2021. Uitgangspunt hiervoor is het leveren van een gedegen kwaliteit waarbij het verkrijgen van een goedkeurende verklaring, ook voor de rechtmatigheid, een voorwaarde is. 

 

De in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) genoemde jaarstukken bestaan uit:

 

De jaarstukken zijn het sluitstuk van de Planning & Control-cyclus. In het eerste gedeelte, het jaarverslag, staat het gevoerde beleid centraal. In het jaarverslag wordt de indeling van de begroting 2021 gevolgd en wordt de realisatie van de doelstellingen uit de ambitiebegroting en basisbegroting nader beschouwd. In het tweede gedeelte, de jaarrekening, worden de cijfers gepresenteerd. 

Resultaat en analyse

Resultaat

Terug naar navigatie - Resultaat

Verloop resultaten producten Planning & Control op begrotingsbasis 2021

Verloop resultaten producten Planning & Control op begrotingsbasis 2021
P&C cyclus 2021 (Bedragen x € 1.000)
Saldo primitieve begroting (overschot) 23
Saldo 1e programmajournaal (overschot) 289
Saldo 2e programmajournaal (overschot) 1.945
Saldo septembercirculaire algemene uitkering (overschot) 185
Saldo 2021 op begrotingsbasis (overschot) ten gunste van de algemene reserve 2.442

Verloop begroting 2021 versus jaarstukken 2021

Naast de specifieke verantwoording, zoals u die in het vervolg van jaarrekening zult aantreffen gaan wij in dit algemene deel in hoofdlijnen in op de financiële uitkomsten. Onderstaand een opbouw van het uiteindelijke resultaat, zowel vóór als na bestemming.

(Bedragen x € 1.000) Raming 2021 vóór wijziging Raming 2021 na wijziging Realisatie 2021
Baten 42.219 51.139 51.526
Lasten -44.455 -57.024 -51.252
Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten -2.237 -5.885 275
Ontrekking aan reserves 2.191 6.776 2.921
Toevoeging aan reserves 45 -892 -1.096
Het gerealiseerde resultaat 0 0 2.100

Analyse

Terug naar navigatie - Analyse

Analyse verschillen reserves

Onder de programma’s en in de staat van reserves (en voorzieningen) wordt uitvoerig ingegaan op de verschillende mutaties betreffende de reserves (en voorzieningen). Ook wordt verderop in deze nota van aanbieding een nadere toelichting gegeven op het (ontstaan van het) totaal van onze reserves (en voorzieningen). Voor een verklaring van het resultaat voor bestemming (dus zonder de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves) in relatie tot het resultaat na bestemming wordt kort stilgestaan bij de verschillen tussen de raming en de realisatie betreffende de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves.

 

De hogere toevoeging aan de reserves heeft voor het overgrote deel te maken met de winst- en verliesnemingen binnen het grondbedrijf welke leiden tot een hogere storting in de algemene reserve. De dotatie in de reserve fonds kwaliteitsimpuls maakt tevens onderdeel uit van deze stijging. Tevens zijn er lagere onttrekkingen aan de reserves welke te maken hebben met werkzaamheden die in 2021 niet of niet volledig zijn uitgevoerd en in 2022 verder worden opgepakt. Zie hiervoor ook het voorstel met betrekking tot budgetoverheveling.

 

Analyse uitkomsten op hoofdlijnen na bestemming

Hierna wordt ter verklaring van het voordelig resultaat (na bestemming) een analyse op hoofdlijnen gegeven. Vergeleken zijn de werkelijke baten en lasten met de ramingen na verwerkte begrotingswijzigingen.

omschrijving voordeel nadeel
(Bedragen x € 1.000)
Programma ambitiedeel
Gymzaal Geesteren 27
Toekomstgerichte erven 18
MijnDorp 2030 69
Stimuleringsfonds 19
Programma basisdeel
Raad- en raadscommissies 31
Voorziening pensioenen wethouders 125
Algemene uitkering 288
Stelpost corona 398
Taakmutaties algemene uitkering 729
Rente belastingen 24
Juridische controlling 36
Onroerende zaakbelasting 46
Omgevingsdienst Twente 22
Integrale veiligheid 22
Wegen 38
Kunstwerken infra 37
Kwaliteitsplan openbaar groen 35
Bermen en sloten 44
Beleid en uitvoering economische promotie 39
Leerlingenvervoer 205
Onderwijsachterstandenbeleid 21
Beleid en uitvoering sportbeleid en -activering 19
Subsidie bibliotheek 23
Wet inburgering 41
Minimabeleid 35
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 47
Sociale werkvoorziening 66
Beleid en uitvoering Maatwerkdienstverlening 18+ 224
Huishoudelijke ondersteuning 70
Beleid en uitvoering Samenkracht en burgerparticipatie 121
Bijstandsuitkeringen 306
Eigen bijdrage/abonnementstarief Wmo 56
Wmo ondersteuning individueel 46
Jeugdzorg 73
Bestemmingsplanwijzigingen op verzoek 97
Omgevingsvergunningen 45
Dwangsommen toezicht/handhaving bouwen en slopen 25
Overige mee- en tegenvallers 162
Totaal 2.914 815

Zoals uit het overzicht blijkt wordt het voordelige resultaat over het jaar 2021 ten bedrage van € 2.100.000 (€ 2.914.000 minus € 815.000) voor het overgrote deel veroorzaakt door de stelpost corona (€ 398.000), taakmutaties algemene uitkering (€ 729.000), leerlingenvervoer (€ 205.000), het sociaal domein (€ 120.000) en de algemene uitkering (€ 288.000). De overige verschillen betreffen veelal afwijkingen die betrekking hebben op de reguliere taken. Deze worden nader verklaard en toegelicht in het jaarverslag en de toelichting op de jaarrekening onder de programma’s.

 

Uit bovenstaand overzicht blijkt dus dat de jaarstukken 2021 met een positief saldo van € 2.100.000 is afgesloten. Dit positieve saldo is voor een deel € 328.000 ontstaan omdat budgetten in 2021 niet volledig zijn aangewend.  We stellen voor deze budgetten over te hevelen naar 2022.

Over te hevelen budgetten 2021
t.l.v. t.l.v. alg.
(Bedragen x € 1.000) Totaal reserves middelen
Tubbergen het Papendal van Twente 92 92 0
Kansrijke start 12 12
Almeloseweg Harbrinkhoek-Mariaparochie 34 34 0
Toekomstbestendige maatschappelijke instellingen 70 70 0
Uitvoering plan van aanpak Vitaal Geesteren 17 17 0
Communicatiemiddelen Mijn Dorp 2030 7 7
Heroriëntatie ondernemers 10 10 0
Centrumplan Albergen 104 104 0
Toekomstbestendige exploitatie en beheer SSRT 28 28 0
Behoud cultureel en materieel erfgoed 9 9 0
Compacte toekomstbestendige winkelgebieden 40 40 0
Procesgeld werk aan de winkel 39 39 0
Pilot Wijk GGD 72 70 2
Inzet op beeldmerk Glinsterend Tubbergen 8 8 0
Innovatieve agro- en foodsector 15 15 0
Toekomstgerichte erven (buitengebied) 14 14 0
Samenwerken aan biodiversiteit 14 14 0
Procesgeld bereikbaar en aantrekkelijk 40 40 0
Procesgeld bereikbaarheid en aantrekkelijk landelijk gebied 10 10 0
Uitvoeringsplan duurzaamheid gemeentelijke gebouwen 37 37 0
Duurzame energietransitie 724 724 0
Maatschappelijk vastgoed irt demografie 999 992 7
Van uitbreiding naar inbreiding 395 383 12
Stimuleringsregeling binnenstedelijke herontwikkeling 200 200 0
Stimuleringsfonds sociaal domein 213 194 19
Marketingplan Vasse 21 21 0
MijnDorp2030, doorontwikkeling proces 27 27 0
Huiskamer Manderveen 202 202 0
Tubbergen Bruist 86 86 0
Uitvoering Pilot POH Jeugd GGZ 69 69 0
Gymzaal te Geesteren 200 200 0
Procesgeld ondersteuning via menselijke toolkit 73 73 0
NOT energieloket 3.0 22 22 0
Stimuleringsregeling energietransitie 43 43 0
Voorschoolse voorziening peuters 11 11
Inburgering 41 41
Verhoging taalniveau statushouders 50 50
Uitvoeringsplan sociaal domein 273 273 0
Uitvoeringsplan KOG 72 72 0
Special Olympics Nationale Spelen (SONS) 28 28 0
Leader 170 170 0
Lokaal steunfonds ondernemer 40 40 0
Tijdelijke maatregelen beleid PFAS 12 12
Ijslands Preventie Model 85 85
Werkbudget 3Os 6 6 0
Beachcourts 15 15 0
Procesgeld nieuw gebouw voor o.a. basisonderwijs te Geesteren 9 9
Voorbereidingskosten Glashoes 20 20 0
Procesgeld MijnDorp2030 62 62
Te storten in reserve verplichtingen voorgaande jaren 4.836 4.508 328

Na deze storting in de reserve verplichtingen voorgaande jaren bedraagt hepositieve saldo € 1.772.000 (€ 2.100.000 minus € 328.000). Voordat dit volledige positieve saldo wordt gestort in de algemene reserve wordt een specifieke resultaatbestemming voorgesteld. Hierover is door de raad nog geen besluit genomen. Het gaat hierbij om de volgende mutatie:

Bestemming resultaat 2021
(Bedragen x € 1.000)
Omschrijving Totaal
1 Uitvoeringsplan sociaal domein 140
2 Mantelzorgbeleid (december circulaire) 50
3 Ijslandse Preventie Model 191
4 Stelpost corona 458
5 Inburgering (december circulaire) 17
6 Taakstelling uitvoeringsplan sociaal domein -136
Totale mutatie te bestemmen resultaat 719

Algemene toelichting

Het kabinet heeft voor het jaar 2021 € 613 miljoen beschikbaar gesteld voor acute problematiek in de jeugdzorg. Rondom de € 613 miljoen zijn bestuurlijke afspraken gemaakt tussen het Rijk en VNG. Deze € 613 miljoen is opgenomen in de meicirculaire 2021 en daarna in het tweede programmajournaal 2021 toegevoegd aan de begroting 2021 van de gemeente Tubbergen. Het gaat hier om een incidenteel bedrag van € 371.000 waarvoor een stelpost is geraamd in afwachting van te ontwikkelen beleid. In de septembercirculaire 2021 is er nogmaals een bedrag aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de problematiek binnen de jeugdzorg. Voor de gemeente Tubbergen betrof dit een eenmalige aanvulling van € 45.000 waarvoor eveneens een stelpost is opgenomen in afwachting van te ontwikkelen beleid. In de loop van het jaar 2021 is aangeven dat deze stelpost wordt betrokken bij de budgetoverheveling en de resultaatbestemming ter dekking va de volgende posten:

  • Budgetoverheveling IJslandsmodel € 85.000
  • Resultaatbestemming IJslandsmodel € 191.000
  • Resultaatbestemming uitvoeringsplan sociaal domein € 140.000

 
Tot slot hebben we in de decembercirculaire 2021 nog extra middelen ontvangen in het kader van extra coronacompensatie (zie afzonderlijk hoofdstuk corona) maar ook voor twee specifieke zaken die we gezien het late tijdstip van verschijnen van de circulaire niet meer konden verwerken in de (bijgestelde) begroting en dus moeten betrekken bij de resultaatbestemming. het betreft hier de volgende twee zaken waarvoor we extra geld hebben ontvangen van de het Rijk (feitelijk betreft het hier taakmutaties):

  • Mantelzorgbeleid € 50.000
  • Inburgering € 17.000

 
Toelichting op de onderdelen uit de resultaatbestemming  
 
1)  Uitvoeringsplan sociaal domein

Om de maatregelen en projecten uit het uitvoeringsplan sociaal domein ook in het jaar 2022 te kunnen uitvoeren is een aanvullend incidenteel bedrag benodigd van € 140.000. Dekking van dit aanvullende bedrag kan worden gevonden in de extra middelen voor jeugdzorg die we in het jaar 2021 hebben ontvangen en hebben verantwoord in het tweede programmajournaal 2021.


2) Mantelzorgbeleid (decembercirculaire)

Vanuit het programma Langer Thuis werkt het ministerie van VWS samen met partijen in het veld aan betere zorg en ondersteuning voor ouderen thuis. Mantelzorgers spelen daar een cruciale rol bij. In Nederland zijn 5 miljoen mantelzorgers die het vanzelfsprekend vinden om voor hun naaste te zorgen en het is belangrijk dat zij de zorg voor hun naasten kunnen volhouden. Voor het aanvragen van zorg en ondersteuning ervaren mantelzorgers problemen in de toegang ervan: er is grote onbekendheid bij hen over bestaande regelingen en zij ervaren administratieve rompslomp bij aanvragen. Vaak wordt door instanties die verantwoordelijk zijn voor een regeling (zoals de gemeente of de woningcorporatie) gevraagd om een bewijs van mantelzorg (“mantelzorgverklaring”). Het ministerie van VWS faciliteert via een eerste tranche in totaal 44 gemeenten via een decentralisatie-uitkering om de toegang tot lokale regelingen voor mantelzorgers te vereenvoudigen en de regellast voor mantelzorgers bij de aanvraag van deze voorzieningen te verminderen. In totaal is in 2021 een bedrag van € 2 miljoen beschikbaar. Over de tweede tranche volgt meer informatie in een latere circulaire.


3) IJslands Preventie Model

Eind 2021 is besloten voor een periode van vier jaar deel te nemen aan het IJslands Model. Dit model betreft een bewezen preventieve aanpak om het middelengebruik onder jongeren te verminderen . De aangedragen resultaatbestemming betreft nagenoeg de gehele dekking van de kosten van het vierjarige project.  


4) Inburgering (decembercirculaire)

Aan de integratie-uitkering Inburgering wordt voor 2021 € 6,008 miljoen toegevoegd voor de kosten die gemeenten maken voor informatievoorziening in voorbereiding op het nieuwe inburgeringsstelsel. Voor de gemeente Tubbergen een incidenteel bedrag van € 17.000.


5) Stelpost corona

Zoals in de inleiding onder het deel corona is aangegeven resteert er over het jaar 2021 een bedrag van € 458.000 van de stelpost coronacompensatie. Via  resultaatbestemming willen we dit resterende bedrag overhevelen naar het jaar 2022. Het totaal van de resterende stelpost corona blijft dus beschikbaar voor het jaar 2022 in afwachting van meer duidelijkheid/te ontwikkelen beleid. Dit vooral gezien de gedachte dat veel van de gevolgen van coronapandemie in de loop van het jaar 2022 (wellicht zelfs 2023) echt zichtbaar en duidelijk worden.


6) Taakstelling  uitvoeringsplan sociaal domein ten laste van weerstandsvermogen

De totale besparingsopdracht uitvoeringsplan sociaal domein bedroeg voor het jaar 2021 oorspronkelijk € 520.000. Een deel van de openstaande besparingsopdracht uitvoeringsplan van € 136.000 is niet behaald in het jaar 2021. Zoals eerder aangegeven, zijn als gevolg van corona een aantal projecten vertraagd en/of op een alternatieve wijze uitgevoerd. Dit heeft een nadelig effect op het kunnen realiseren van de besparingsopdracht. Financieel gezien hebben we rekening gehouden met faseringsverschillen in het behalen van de beoogde besparing binnen het sociaal domein. Hiervoor hebben we extra weerstandsvermogen gereserveerd. De openstaande besparingsopdracht van € 136.000 wordt via resultaatbestemming bij deze jaarstukken 2021 ten laste van dit extra weerstandsvermogen gebracht. Hierna resteert nog een bedrag aan extra weerstandsvermogen sociaal domein van € 377.000.
 

Samenvatting

Na besluit van de raad word voorgenoemd bedrag gedoteerd aan de reserve incidenteel beschikbare algemene middelen. Het positieve saldo bedraagt dan € 1.053.000 (€ 1.772.000 minus € 719.000) en wordt, conform bestendige gedragslijn, gedoteerd aan de algemene reserve. In de perspectiefnota komen wij terug op de actuele stand van de reserves en het eventueel vrij te besteden bedrag in de reserves. Dit alles rekening houdend met de benodigde weerstandscapaciteit.

Reserves en voorzieningen

Reserves en voorzieningen

Terug naar navigatie - Reserves en voorzieningen

In samenvattende vorm geven wij onderstaand een overzicht van de mutaties in de reserves en voorzieningen.  

Saldo 1-1-2021 Saldo 31-12-2021 Mutatie
(Bedragen x € 1.000)
Algemene reserve 5.646 6.077 431
Bestemmingsreserves 20.171 20.357 186
Totaal reserves 25.817 26.434 617
Voorzieningen algemeen 4.443 4.516 73
Totaal voorzieningen 4.443 4.516 73
ALGEHEEL TOTAAL 30.260 30.950 689

De toename van de reserves en voorzieningen voor een bedrag van € 689.000 wordt deels veroorzaakt door dotatie van het resultaat van 2020 van € 395.000, resultaatnemingen van de begroting en tussentijdse rapportages ten bedrage van € 2.442.000, door mutaties in het grondbedrijf ten bedrage van € 221.000, vrijval stelpost corona ten bedrage van € 298.000 en teruggave vennootschapsbelasting ten bedrage van € 106.000. Onttrekkingen worden veroorzaakt door dekking van de ambitiebegroting voor een bedrag van € 1.247.000. Verdere onttrekkingen zijn voor wegen en kunstwerken € 100.000, Agenda van Twente € 160.000, uitvoeringsplan KOG € 165.000, handhaving € 140.000, ruilverkaveling/boerenopstand € 100.000 en kosten corona € 230.000. Voor een bedrag van € 4.613.000 werd er nog geen beroep gedaan op de reserves (zie budgetoverheveling). 

 

In de toelichting op de jaarrekening is een overzicht van alle mutaties van reserves en voorzieningen opgenomen, met daaraan toegevoegd een overzicht van alle mutaties per reserve en voorziening. Verder verwijzen wij tevens naar de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de volledigheid moet worden opgemerkt dat in bovenstaande opstelling van de reserves en voorzieningen (nog) geen rekening is gehouden met de voorgestelde toevoegingen op grond van de resultaatbestemming 2021.

Financiële positie en bestemming resultaat

Beoordeling financiële positie

Terug naar navigatie - Beoordeling financiële positie

Bij het beoordelen van de financiële positie dienen wij ook naar financiële vooruitzichten, met daarin opgenomen een weging van de risico's van de gemeente, te kijken. Verder is de reservepositie evenals de aanwendbaarheid daarvan van belang en speelt de hoogte en (onbenutte) belastingcapaciteit een belangrijke rol. De beoordeling op deze plek houden wij beperkt omdat ook in de separaat aan de orde zijnde meerjarenbegroting 2022-2025 wordt ingegaan op de vooruitzichten voor 2022 e.v.

 

De jaarstukken kunnen met een batig saldo (voor bestemming) worden afgesloten. Zoals ook uit de rechtmatigheidsverklaring van de accountant blijkt zijn de begrotingsposten niet substantieel en ontoelaatbaar overschreden. 

Bestemming resultaat

Terug naar navigatie - Bestemming resultaat

Het positieve eindresultaat van deze jaarstukken 2021 bedraagt € 2.100.000. Dit positieve eindresultaat is een resultante van de in deze nota van aanbieding genoemde voorstellen. Wij stellen uw raad voor om dit als volgt te bestemmen:

a) Toevoeging reserve verplichtingen voorgaand dienstjaar € 328.000.

b) Toevoeging reserve incidenteel beschikbare algemene middelen € 719.000.

 

Uiteindelijk blijft een positief resultaat over van € 1.053.000. Conform bestaand beleid wordt dit bedrag gedoteerd aan de algemene reserve.