Programma Positieve Gezondheid
Inleiding Positieve Gezondheid
Terug naar navigatie - Inleiding Positieve GezondheidGezond zijn is veel meer dan niet ziek zijn. Gezondheid gaat over sociale, mentale, financiële en fysieke gezondheid. Met deze brede kijk op gezondheid, dragen onderwijs, sport, cultuur, huisvesting, bestaanszekerheid en leefomgeving ook bij aan de gezondheid van onze inwoners. Het is de kunst de factoren die gezondheid negatief kunnen beïnvloeden, zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken en de factoren die een positieve inslag hebben te stimuleren en ondersteunen. Dit doen wij samen met onze inwoners, partners en gebruikers. Met deze bredere benadering willen wij bijdragen aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan en mee te kunnen doen in de eigen omgeving. Én om zo veel mogelijk eigen regie te voeren: van jong tot oud, van welvarend tot arm, van vitaal tot hulpbehoevend. Zo houden we inwoners zo lang mogelijk gezond en de zorg bereikbaar en betaalbaar.
We vertalen onze ambities naar drie actielijnen;
- Zorg dichtbij en op orde
- Gezond in je hoofd en in je vel
- Iedereen kan en mag meedoen
Doel
Terug naar navigatie - DoelOnze inwoners zijn in 2026 minimaal even gezond als in 2021 (fysiek, mentaal, sociaal en economisch).
Actielijn 1 Zorg dichtbij en op orde
Terug naar navigatie - Actielijn 1 Zorg dichtbij en op ordeActielijn 1
Terug naar navigatie - Actielijn 1Als het gaat om het zorglandschap volgen wij in principe de regio bij regionale en bovenlokale vormen van zorg. Hierbij zullen wij scherp toezien op kwalitatieve zorgaanbieders die vooraf goed worden gecontroleerd op fraude en blijven hierop monitoren.
Daar waar onze invloed het grootst is, zetten we op in. Dat is de lokale zorg. Onze ambitie is om de zelfredzaamheid en de eigen regie van de inwoner te ondersteunen. Daar waar nodig door proactiever, preventief en zo vroeg mogelijk met onze partners en inwoners te werken aan gezondheid. Wat een inwoner wél kan, staat hierbij voorop.
Wij starten een heroriëntatie op onze lokale zorg en ondersteuningslandschap om onder meer de verbinding tussen Schakel en de samenleving te verbeteren. We gaan onderzoeken of een zogenaamde dorpsondersteuner hierbij kan helpen. Lokaal richten wij ons op het verbeteren van korte lijnen door middel van een gebiedsgerichte aanpak van de zorg en ondersteuning (van de algemene voorzieningen). Wij sluiten aan en ondersteunen initiatieven uit de dorpen. We richten een leefbaarheidsfonds in voor initiatieven uit de dorpen die een bijdrage leveren aan het bevorderen van de gezondheid (in brede zin). Doel is: menselijker zorg, efficiënter, effectiever en dichtbij.
Verder investeren we in de Praktijkondersteuner GGZ-jeugd, de coördinator externe verwijzer en de Wijk GGD om zorg betaalbaar en bereikbaar te houden.
We ondersteunen mantelzorgers zo goed mogelijk. Daarom gaan we ons huidige mantelzorgbeleid evalueren en waar nodig bijstellen. Doel is om de druk op mantelzorgers te verlagen.
Ons doel
Terug naar navigatie - Ons doelWe spannen ons in om de zorg en ondersteuning beter in te richten vanuit het perspectief van inwoner(s), met eigen regie van de inwoner voorop, dichtbij en met de menselijke maat als uitgangspunt.
Hoe leveren we een bijdrage aan het op orde komen van de zorg voor onze inwoners
Terug naar navigatie - Hoe leveren we een bijdrage aan het op orde komen van de zorg voor onze inwoners- Heroriëntatie zorg en ondersteuningslandschap. Wij starten een heroriëntatie op onze lokale zorg en ondersteuningslandschap om onder meer de ondersteuning dichtbij/gebiedsgericht te organiseren en de verbinding tussen Schakel en de samenleving te verbeteren. We gaan onderzoeken of een zogenaamde dorpsondersteuner hierbij kan helpen.
- Preventief. We werken preventief en zo vroeg mogelijk in meer samenwerking met onze partners en inwoners aan de zorg en ondersteuning voor onze inwoners.
- Ondersteunen initiatieven. We ondersteunen initiatieven die een bijdrage leveren aan het bevorderen van de gezondheid (in brede zin).
- Samenlevingsgericht. We werken samenlevingsgericht. We benutten onze ogen en oren in de wijk beter door proactief in gesprek te gaan met onze uitvoerende partners en inwoners. We delen in deze gesprekken trends en ontwikkelingen, we zijn alert op de samenhang der dingen en toetsen deze aan ons beleid.
- Mantelzorgers. We gaan mantelzorgers op basis van hun behoefte zo goed mogelijk ondersteunen.
Actielijn 2 Gezond in je hoofd en in je vel
Terug naar navigatie - Actielijn 2 Gezond in je hoofd en in je velActielijn 2
Terug naar navigatie - Actielijn 2We zetten in op een gezondere leefstijl voor onze jeugd en inwoners. Dit doen wij, samen met onze inwoners, organisaties en ondernemers door de leefomgeving gezonder te maken op het gebied van voeding, bewegen en ontspanning. Wij zien een forse opgave als het gaat om overgewicht en alcohol. We zetten samen met onze partners in op onder meer het IJslands model (Opgroeien in een Kansrijke Omgeving). We gaan sport, bewegen en deelname aan cultuuractiviteiten stimuleren door bij te dragen aan een goede infrastructuur qua voorzieningen, beweegmogelijkheden in de openbare ruimte en vitale verenigingen. De eigen kracht van de samenleving staat hierbij voorop en willen we benutten. Tevens reiken we de helpende hand door passende ondersteuning te bieden daar waar nodig. Wij ontwikkelen sport- en cultuurbeleid, omdat wij sport, bewegen en cultuur als een belangrijk middel zien voor het bevorderen van de gezondheid van onze inwoners. Het eerder ingezette beleid continueren we vooralsnog. Dit geldt eveneens voor het evenementenbeleid. Het belang van tradities, evenementen, materieel en immaterieel erfgoed wordt onderschreven. Ze dragen bij aan de binding in de samenleving. We onderstrepen het belang hiervan voor de gemeente Tubbergen.
Ons doel
Terug naar navigatie - Ons doelWe leveren een bijdrage aan het bevorderen van een gezondere leefstijl en gezondere leefomgeving voor onze inwoners in 2026 in samenwerking met onze inwoners en partners. Onze speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen, waarbij de accenten liggen op terugdringen van overgewicht, overmatig alcoholgebruik en mentale gezondheid.
Hoe leveren wij een bijdrage aan Gezond in je hoofd en in je vel
Terug naar navigatie - Hoe leveren wij een bijdrage aan Gezond in je hoofd en in je vel- Van inzicht naar strategische sport- en cultuuragenda. We hebben zicht op de meest kwetsbare doelgroepen, trends en ontwikkelingen. Deze vormen de basis voor de strategische agenda voor sport en cultuur.
- Stimuleren gezonde leefstijl en omgeving. We gaan aan de slag samen met inwoners, organisaties en ondernemers met het stimuleren van de gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving. Het accent ligt op sport, cultuur, jongeren en overgewicht en overmatig alcoholgebruik.
- Passende ondersteuning en goede infrastructuur. We brengen het aanbod in beeld en ontwikkelen, op basis van behoefte, samen met onze partners meer/vitalere verenigingen, (collectieve) voorzieningen, ondersteuning en/of interventies.
Actielijn 3 Iedereen kan en mag meedoen
Terug naar navigatie - Actielijn 3 Iedereen kan en mag meedoenActielijn 3
Terug naar navigatie - Actielijn 3Voor een inclusievere samenleving doen wij een beroep op de verantwoordelijkheid van de inwoner zelf en de kracht van de samenleving. De kracht van de samenleving is groot en heeft veel waarde. Wij willen voorwaardenscheppend zijn, ontmoeting faciliteren, preventief en proactief te werk gaan.
Een toegankelijke en inclusieve samenleving betekent dat iedereen zo zelfstandig en gelijkwaardig mogelijk mee kan doen aan de samenleving. Elke inwoner moet de mogelijkheid hebben mee te kunnen en mogen doen en zich naar eigen vermogen te ontwikkelen. Wij zien vooral een opgave op het gebied van armoede om proactiever en zo vroeg mogelijk met onze partners armoede onder de inwoners te voorkomen.
Ons doel
Terug naar navigatie - Ons doelWe spannen ons in voor een inclusievere samenleving waarin iedereen zo zelfstandig en gelijkwaardig mee kan en mag doen aan de maatschappij, waarbij de kracht van de samenleving wordt benut en een beroep wordt gedaan op de verantwoordelijkheid van de inwoner zelf. Onze speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen, waarbij het accent ligt op inwoners in armoede.
Hoe leveren wij een bijdrage aan het uitgangspunt iedereen kan en mag meedoen
Terug naar navigatie - Hoe leveren wij een bijdrage aan het uitgangspunt iedereen kan en mag meedoen- Van inzicht naar strategische inclusie agenda. We hebben zicht op verschillende vormen van eenzaamheid en armoede per kern of doelgroep. We hebben hierbij aandacht voor de identiteit en cultuur van de betreffende kern. Dit inzicht en de huidige verkenningsrapporten Inclusie vormen de basis van waaruit wij een Inclusie agenda gaan opstellen, met accenten op eenzaamheid en armoede.
- Faciliteren van ontmoeting. We ondersteunen initiatieven die bijdragen aan een inclusievere samenleving en ontmoeting tussen en door inwoners.
- Proactief en preventief. We gaan proactief in gesprek met onze partners en inwoners over bestaande activiteiten en voorzieningen over trends en ontwikkelingen binnen het sociale domein. We stimuleren hen waar mogelijk initiatief te nemen om het aanbod af te stemmen op nieuwe (kwetsbare) doelgroepen, waarbij bestaande faciliteiten beter worden benut en waar nodig nieuwe activiteiten en voorzieningen worden toegevoegd.
Financiën Positieve Gezondheid
Terug naar navigatie - Financiën Positieve GezondheidFinanciën Positieve Gezondheid
Terug naar navigatie - Financiën Positieve GezondheidWerkbudget Positieve Gezondheid
In de begroting 2023 is, voor de gehele coalitieperiode, een bedrag van €200.000 beschikbaar gesteld en gestort in de “Reserve College akkoord 2022–2026”. In de perspectiefnota 2024 is het bedrag verlaagd tot €175.000. De budgetten interventieplan, leefomgeving van de toekomst, inclusie en mantelzorg zijn hieraan toegevoegd waardoor het totaalbudget uitkomt op €350.000.
We stellen voor in de jaarschijf 2025 €200.000 te putten uit de “Reserve College akkoord 2022–2026”
Actuele ontwikkelingen
Terug naar navigatie - Actuele ontwikkelingenDe zorgkosten stijgen, mede als gevolg van een complexere en meer zichtbare zorgvraag. Voor de gezondheid van onze inwoners en om de zorg betaalbaar en bereikbaar te houden voor diegene die het echt nodig hebben, zien we een toenemend belang van de inzet op preventie en het versterken van de sociale basis. Landelijk zien we dit onder andere terug in:
- De hervormingsagenda Jeugd
- Gezond en actief leven akkoord en de bijbehorende brede SPUK
- Het integraal zorgakkoord
- Nationaal preventie en sportakkoord.
In het hoofdlijnenakkoord geven de vier partijen aan dat preventie meer centraal komt te staan om daarmee de zorg voor de toekomst ook toegankelijk te houden. Aandacht voor sport en bewegen, het verkleinen van gezondheidsverschillen en het beheersen van de zorgvraag zijn daarbij belangrijk. Daarnaast laat het hoofdlijnenakkoord zien dat vooral ingezet wordt op de curatieve, langdurige zorg. Er is geen aandacht voor gezond opvoeden en opgroeien in een gezonde leefomgeving en het belang van het versterken van de sociale basis. Dit terwijl dat cruciaal is om het beroep op toekomstige curatieve en langdurige zorg te beheersen. De hervormingsagenda jeugd gaat door, die laat wel een beweging zien naar het versterken van de sociale basis om zwaardere vormen van jeugdzorg te voorkomen. Op regionaal niveau zien we in het onlangs vastgestelde regiobeeld een aantal ontwikkelingen:
- Sterk vergrijzende regio
- Cijfer voor overgewicht en overmatig alcoholgebruik liggen ruim boven landelijk gemiddelde. De verwachting is dat het percentage met overgewicht sterk toeneemt.
- Het tekort aan personeel in de zorg en welzijn neemt toe
- Percentage dat moeite heeft met rondkomen blijft stijgen
- Mentale gezondheid staat onder druk, met name bij jong volwassenen.
In het regioplan Twente, mede opgesteld door Twentse Koers, wordt ingespeeld op deze ontwikkelingen en zien we ook een beweging naar het inzetten op preventie en het versterken van de sociale basis. In opvolging op deze ontwikkelingen wordt ook lokaal binnen het programma gezondheid volop ingezet op preventie en het versterken van de sociale basis onder andere middels de reeds lopende zaken als dorpsondersteuners, de uitvoeringsagenda's gezondheid, sport en armoede, de quickwins voor het versterken preventie jeugd etc. In 2025 wordt daar het project versterken voorliggende voorzieningen Wmo, project eenzaamheid, project mentale gezondheid en Kanrijke Start aan toegevoegd.
In opvolging op deze ontwikkelingen wordt ook lokaal binnen het programma gezondheid volop ingezet op preventie en het versterken van de sociale basis andere middels de reeds lopende zaken als dorpsondersteuners, de uitvoeringsagenda's gezondheid, sport en armoede, de quickwins voor het versterkenp preventie jeugd etc. In 2025 wordt daar het project versterken voorliggende voorzieningen Wmo, project eenzaamheid, project mentale gezondheid en Kanrijke Start aan toegevoegd.
De manier waarop de huidige sociale basis (voorliggende voorzieningen en ondersteuningsnetwerk) is ingericht zien we een aantal aandachtspunten:
- De pilots dorpsondersteuners en buurtsportcoaches zijn voorzien van incidentele middelen. Momenteel zijn geen structurele middelen beschikbaar voor het structureel verankeren van deze ondersteuning. Tevens wordt gewerkt aan het herijken van dit ondersteuningsnetwerk. Naar verwachting zijn echter meer structurele middelen nodig dan in de herijking te realiseren zijn.
- Op het gebied van de Wmo wordt op dit moment vooral ingezet op maatwerk. Dit terwijl er zich kansen voor doen om passende voorliggende voorzieningen te ontwikkelen die als demping kunnen werken voor de vraag naar maatwerk. Zowel landelijk als regionaal wordt hier ervaring mee opgedaan.
- Inwoners, verenigingen en organisatie willen helpen en steken de handen uit de mouwen om een bijdrage te leveren aan het versterken van de sociale basis. Dit kunnen ze niet alleen. Subsidies zijn nodig om partijen te stimuleren en daarmee voorzieningen zoals ontmoeting mogelijk te maken. Vanuit het leefbaarheidsfonds worden veelbelovende initiatieven ontplooit, maar deze kunnen door gebrek aan structurele middelen niet worden verankerd. Om succesvolle initiatieven die bijdragen aan nieuwe/vervangende vormen van zorg en ondersteuning in de kernen te kunnen continueren zijn structurele middelen nodig. Momenteel vindt een herijking van het subsidiebeleid plaatst. Naar verwachting is een deel om te buigen maar vraagt het versterken van de sociale basis mogelijk om meer investering in het voorveld dan via het herijken te realiseren is.
Bovenstaande aandachtspunten vragen om een incidentele investering, maar vooral om structurele middelen om de sociale basis te versterken en te borgen voor de toekomst. Zodat de zorg betaalbaar en bereikbaar blijft en inwoners zo lang mogelijk zelfredzaam en gezond zijn.