Basisbegroting

Burgemeester & Wethouder Bekhuis

Het bestuur van onze gemeente wordt gevormd door de gemeenteraad en het college van Burgemeester en Wethouders. In de gemeenteraad zitten negentien inwoners uit onze gemeente. De zetelverdeling is als volgt: CDA zes zetels, Gemeentebelangen/VVD vijf zetels, Keerpunt 22 vier zetels, Lokaal Sterk drie zetels en PvdA één zetel.

Voor onze inwoners willen we goed inzichtelijk maken wat we als bestuur van de gemeente Tubbergen doen en waar we het gemeenschapsgeld voor inzetten. Onze gemeentelijke begroting moet in evenwicht zijn. Gemeenschapsgeld genereren wij via de algemene uitkering van het gemeentefonds en door het heffen van gemeentelijke belastingen. Ons uitgangspunt is dat we de lokale lasten zo laag en stabiel mogelijk willen houden. We houden oog voor een gezonde balans tussen de hoogte van de lokale lasten, onze begrotingspositie en onze investeringen.

De uitvoering van het gemeentelijke beleid wordt gedaan door onze uitvoeringsorganisatie Noaberkracht Dinkelland Tubbergen. Noaberkracht is een samenwerkingsverband met de gemeente Dinkelland. Er zijn ook maatschappelijke opgaven die om een aanpak vragen die de grenzen van individuele gemeenten overstijgt. In dat geval vinden we het belangrijk om samen te werken met de juiste partners. Op inhoudelijke thema’s zullen wij de bestaande samenwerking binnen de provincie Overijssel, regio Twente, Noordoost Twente en met de gemeente Dinkelland voortzetten.

Extra middelen via algemene uitkering voor jeugd

Op 2 juni 2021 hebben de VNG en het rijk in een bestuurlijk overleg gesproken over de uitspraak van de Commissie van Wijzen inzake het jeugddossier. Op basis van de afspraken in dit overleg stelt het rijk via de meicirculaire 2023 voor het jaar 2023 € 1,445 miljard extra ter beschikking aan gemeenten ter compensatie voor de tekorten op het gebied van jeugdhulp. Hiermee volgt het kabinet de uitspraak van de Commissie. In het overleg is ook vastgesteld dat het nieuwe kabinet een besluit dient te nemen over de structurele financiële bekostiging van gemeenten voor de komende jaren. Daarnaast hebben het Rijk, de VNG en het IPO gezamenlijk afgesproken dat alle gemeenten in de jaarschijven vanaf 2024 van de meerjarenraming 75% van de bedragen onder de Hervormingsagenda van de Commissie van Wijzen als stelpost te mogen opnemen in de begroting. Dit  hebben we meegenomen bij het opstellen van deze begroting 2023. Inmiddels is er wat beweging in de omvang van de maatregelen die besparingen moeten opleveren volgens het rijk. Bij het opstellen van de begroting 2024 houden we hier uiteraard rekening mee.

Opschalingskorting

De oploop van de opschalingskorting is geschrapt voor de duur van de kabinetsperiode. Eerder was de oploop van de opschalingskorting al bevroren voor de jaren 2020 tot en met 2022. Deze stand wordt bevroren tot en met 2025. Met als gevolg dat de korting in de jaren 2023 tot en met 2025 wordt teruggeboekt, maar de reeks eindigt in een korting van € 975 miljoen cumulatief in 2026. We houden er vanuit behoedzaamheid rekening mee dat de opschalingskorting met ingang van het jaar 2026 wordt geeffectueerd. 

Rechtmatigheidsverantwoording 

Door een wijziging in de gemeentewet zal het college vanaf boekjaar 2023 zelf een rechtmatigheidsverantwoording afgeven in de jaarrekening 2023, die in het voorjaar 2024 aan de raad ter vaststelling zal worden aangeboden. Momenteel verstrekt de externe accountant een controleverklaring met een oordeel inzake de getrouwheid en rechtmatigheid bij de jaarrekening van de gemeente. De externe accountant zal vanaf boekjaar 2023 alleen nog een controleverklaring afgeven met een oordeel inzake de getrouwheid van de jaarrekening (inclusief de rechtmatigheidsverantwoording door het college die in de jaarrekening 2023 wordt opgenomen). Voor de rechtmatigheidsverantwoording van het college dient de gemeenteraad de verantwoordingsgrens vast te stellen. Deze is bepaald op 3% (= wettelijk maximum). Door het uitvoeren van interne audits wordt het college in de gelegenheid gesteld om een rechtmatigheidsverantwoording te kunnen afgeven. In de begroting 2022 is destijds al extra geld beschikbaar gesteld voor het versterken van de auditfunctie.

Prijsindexatie / Inflatie

We houden in de (meerjaren)begroting rekening met een jaarlijkse stijging van de lonen de prijzen. Dit doen we door stelposten op te nemen in afwachting van de werkelijke stijgingen van zowel de lonen als de prijzen.  Gezien de omvang van de stijging van de lonen en de prijzen is en blijft het afwachten of gemeenten hiervoor in voldoende mate worden gecompenseerd.

Verbonden partijen

De begrotingen 2024 van de verschillende verbonden partijen zijn ontvangen en verwerkt in de meerjarenbegroting als onderdeel van deze perspectiefnota. Conform afspraak is in de begrotingen van deze verschillende verbonden partijen rekening gehouden met de overeengekomen indexeringen voor loon- en prijs ontwikkelingen. Als hier grote voor gemeenten nadelige verschillen ontstaan moeten gemeenten uitgaven beperken. We moeten ervan uit gaan, dat GR-en zich altijd inspannen om de kosten voor gemeenten zo laag mogelijk te houden. Als gemeenten zelf onvoldoende in staat zijn om bij te sturen, ontstaat er een nieuwe situatie. Dan zullen we (wellicht) met de GR-en in contact treden om te bezien in welke mate nog extra kan worden bijgedragen.  Bij het opstellen van de begroting 2024 hebben we hier een beter beeld bij en zullen we bepalen hoe hier mee om te gaan. 

(Krapte op de) Arbeidsmarkt

Daarnaast merken we momenteel dat niet altijd alle projecten tijdig volgens planning kunnen worden uitgevoerd vanwege de krapte op de arbeidsmarkt, en worden we geconfronteerd met soms extreme lange levertijden van materialen e.d. Ook dit speelt door onze hele begroting heen variërend van het invullen van vacatures en het inhuren van personeel tot aan de lange levertijden van materialen e.d.

Burgemeester 

We streven in onze dienstverlening naar een gemeente die niet afwacht, maar proactief naar de inwoner toe gaat. Een gemeente die in haar dienstverlening meedenkt met de inwoner en helder is in verwachtingen over en weer, tussen gemeente en inwoners. Dit betekent beleid zonder strikte regels maar met ruimte voor maatwerk. Niet meer werken met beperkte openingstijden, maar op afspraak werken op een locatie en tijdstip wenselijk voor de inwoner. 

We zorgen ervoor dat zoveel mogelijk producten en diensten digitaal afgenomen kunnen worden. Daarnaast wordt het persoonlijk contact uiteraard geborgd. Natuurlijk kunnen inwoners en bedrijven ook telefonisch contact opnemen door te bellen naar het telefoonteam.

Naast de dienstverlening zorgen we ook voor een correcte verwerking van de persoonsgegevens van onze inwoners in de basisregistratie personen, de uitgifte van identiteitskaarten, rijbewijzen en paspoorten en de kadastrale informatie.

Er zijn op dit moment geen specifieke (actuele) ontwikkelingen te benoemen die gevolgen hebben voor de uitvoering van het bestaande beleid binnen dit basisprogramma.

Burgemeester 

Veilig leven is een groot goed in onze samenleving. De gemeente heeft op dit onderwerp een belangrijke wettelijke taak. Daar geven we uitvoering aan. Wij zien veiligheid als een gezamenlijke verantwoordelijkheid en maken met allerlei betrokkenen in onze samenleving afspraken over hoe we de veiligheid in onze samenleving kunnen versterken. Daarbij werken we vanuit vertrouwen. Als dat vertrouwen wordt geschaad, dan treden we op.

Veiligheid is vaak het resultaat van samenwerking en van bewust handelen op basis van eigen verantwoordelijkheid. We werken dan ook aan samenwerking tussen onder meer politie, brandweer, Openbaar Ministerie, woningcorporaties en hulpverleners.

We willen een veilig en leefbare woonomgeving. Daarvoor dringen we de criminaliteit (ondermijning) terug en vergroten we het veiligheidsgevoel van onze inwoners. We hebben een adequate wijze van uitvoering van toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving waarbij we het perspectief van meerdere kanten bekijken. We willen oplossingsgericht denken en meebewegen bij (politieke) ontwikkelingen. Vanuit de rol van toezichthouder en handhaver geven wij vrijheid waar het kan en zijn we strikt waar het moet. Om zo samen met burgers en bedrijven tot een veilige en leefbare woon- en werkomgeving te komen.

Ondermijning

Gemeenten zijn niet meer weg te denken in de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Om ondermijning succesvol te kunnen aanpakken, is het van belang dat wij als gemeente weerbaar zijn tegen negatieve invloeden van buitenaf.  We moeten er scherp op zijn dat onze organisatie  niet voor ondermijnende activiteiten wordt misbruikt. Een gevoel voor deze misstanden moeten we zien te ontwikkelen. Het is belangrijk om signalen te herkennen en vast te leggen. Daarom is het interne ondermijningsoverleg nieuw leven ingeblazen. In dit overleg met brede vertegenwoordiging vanuit de organisatie, bespreken we (nieuwe) signalen en proberen deze concreet te maken.  Verder wordt het interne meldpunt "Niet Pluis" nadrukkelijk onder de aandacht gebracht en neemt de gemeente Tubbergen deel aan de landelijke campagne van Meld Misdaad Anoniem op het thema vastgoed en ondermijning. Ook is het beleid over het toepassen van de Wet Bibob  (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) geactualiseerd. 

Project aanpak veilig buitengebied

Tot slot is het project Aanpak Veilig buitengebied van start gegaan. In dit project gaan wij samen met het Platform Veilig Ondernemen en onze partners in het buitengebied aan de slag om gezamenlijk en integraal een bijdrage te leveren aan (blijvende) veiligheid  in ons buitengebied. Er heeft een enquête plaatsgevonden onder de inwoners van het buitengebied. De opbrengst van deze enquête is verwerkt en wordt na de zomervakantie gedeeld met onze partners.  Verder heeft het Regionaal Informatie- en  Expertisecentrum Oost-Nederland (RIEC) een analyse van het buitengebied uitgevoerd. De resultaten van deze analyse worden eveneens na de zomervakantie besproken en gewogen en op basis daarvan worden lokaal vervolgacties uitgezet.

Wethouder Oude Avenhuis

Een fijne woon- en leefomgeving met veilige wegen, ruimte om te spelen en te sporten in de buitenlucht, een plek om elkaar te ontmoeten in de kernen of rust vinden in de natuur van ons mooie buitengebied. Een duurzame inrichting van de leefomgeving waar groen en bloemen de ruimte krijgen en water gemanaged wordt. Dat is allemaal Openbare Ruimte! 

De gemeente draagt zorg voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte op onderdelen zoals riool, wegen & verlichting, groen & spelen en verkeer. Het dagelijks onderhoud, het beheer, planmatig onderhoud en ook herinrichting en reconstructies worden gepland en uitgevoerd aan de hand van beleids- en onderhoudsplannen. In deze beleids- en onderhoudsplannen integreren we thema’s als leefbaarheid, klimaatadaptatie en biodiversiteit bij het duurzaam inrichten en beheren van deze openbare ruimte. Het dagelijks groenonderhoud wordt mede met grote inzet en betrokkenheid uitgevoerd door medewerkers afstand tot de arbeidsmarkt. 

Belangrijk uitgangspunt in het werk in de Openbare Ruimte is de samenwerking met onze inwoners. Ze kijken en denken mee met plannen of ze komen zelf naar ons met goede ideeën. We kijken dan graag wat mogelijk is. De gemeente werkt dus voor én met de samenleving.

(Onderhoud) wegen

in de begroting 2023 is rekening gehouden met de hogere lasten als gevolg van de hoge prijzen (inflatie). In totaliteit gaat het voor het jaar 2023 om een bedrag van € 1.594.000. Hiervan had een bedrag van € 742. 000 betrekking op onderhoud wegen waarvan een bedrag van € 622.000 als incidenteel is aangemerkt.  Dit incidentele deel heeft vooral betrekking op de extreem hoge indexcijfers voor het onderhoud van asfaltverharding. De algehele verwachting is dat deze extreem hoge indexcijfers de komende jaren weer zullen normaliseren, wat betekent dat het dekken van deze incidentele last voor het jaar 2023 via de reserves is gerechtvaardigd.  In hoeverre de verwachting dat de extreem hoge indexcijfers de komende jaren weer zullen normaliseren bewaarheid wordt is afwachten. Bij het opstellen van de begroting 2024 komen we hier op terug.

Kunstwerken 

De gemeente heeft geen plan voor het beheer en onderhoud van civieltechnische kunstwerken. Dit betekent dat er weinig of geen zicht is op de technische staat van de civieltechnische kunstwerken. Bovendien is er geen structureel geld gereserveerd in de gemeentebegroting voor de instandhouding, structurele inspectie en vervanging van civieltechnische kunstwerken.  Eind 2022 heeft de gemeente Tubbergen opdracht gegeven  voor het opstellen van een inspectierapport voor 38 kunstwerken. Het doel van dit rapport is om inzicht te krijgen in de technische staat, het benodigde onderhoud en de instandhoudingskosten van deze gemeentelijke objecten. Uit dit onderzoek is gebleken dat de algemene (technische) staat/conditie van de geïnspecteerde objecten redelijk is. De betonnen bruggen hebben de slechtste staat van onderhoud. Bij twee kunstwerken is er (mogelijk) sprake van veiligheidsrisico’s, zoals het vroegtijdig bezwijken van de constructie met aansprakelijkheid tot gevolg.

Uit de inspectieresultaten blijkt ook dat er de komende vijf jaar

• Twee objecten zijn die met prioriteit vervangen moeten worden;
• Drie objecten zijn waar groot onderhoud nodig is om de functionaliteit/veiligheid te waarborgen;
• 13 Objecten zijn waar nader onderzoek wordt geadviseerd;
  
  • Technisch onderzoek inclusief metingen bij tien kunstwerken;
  • Constructieve (her)berekeningen bij drie kunstwerken.

De resultaten van de nader uit te voeren onderzoeken zullen ongeveer medio 2024 bekend zijn. Op basis daarvan kan medio 2024 een totaal voorstel worden opgesteld. Naar aanleiding hiervan wordt voor de komende jaren een beheer- en onderhoudsplan opgesteld voor civieltechnische kunstwerken met daaraan gekoppeld een operationeel programma. Dit plan inclusief een financiele paragraaf  wordt voorgelegd aan college en raad.  Vooruitlopend hierop wordt in deze perspectiefnota al wel voorgesteld incidentele middelen beschikbaar te stellen om de noodzakelijke vervangingen en  het achterstallige (groot) onderhoud uit te kunnen voeren.

Toekomstbestendigheid huisvesting buitendienst

In het bedrijfsplan ‘Samenspel’ (vastgesteld juli 2022) is aangegeven dat door de integratie van SPD en Soweco  ruimte te kort ontstaat op de gemeentewerf in Ootmarsum. Omdat we ook op andere locaties van de buitendienst (Denekamp en Weerselo) problemen en uitdagingen in de huisvesting ervaren, is er een inventarisatie gestart om vanuit meerdere aspecten de toekomstbestendigheid van alle locaties van de buitendienst te beoordelen. Naast de benodigde ruimte zullen ook de aspecten duurzaamheid (voor gebouwen en materieel), veiligheid en sociale aspecten (rondom doelgroep SPN) uitgewerkt worden. In de loop van het jaar 2023 verwachten we meer duidelijkheid te geven over benodigde aanpassingen en verbouwingen en de gevolgen daarvan voor de begroting 2024 e.v.

Water/riool

Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) 2019-2024

Het huidige GRP Tubbergen heeft een looptijd t/m eind 2024. Dat betekent dat er in 2023 gestart wordt met het opstellen van een nieuw GRP (nieuwe naam Programma Water & Riolering), om zodoende het nieuwe beleidsplan voor de riolering in het 2e-3e kwartaal 2024 gereed te hebben. In verband daarmee kunnen de nieuwe investeringen worden opgenomen in de begroting meerjaren begroting 2025. Het beleid t.a.v. het thema Klimaat en Water zal daarin nadrukkelijk aan de orde komen.

Wethouder Bekhuis

Aan de hand van de speerpunten detailhandel (vitale winkelgebieden in kernen), bedrijventerreinen en dienstverlening creëert de gemeente een zo optimaal mogelijk ondernemersklimaat. Wij willen daarbij ruimte blijven bieden voor (bijzondere) initiatieven van ondernemers, zodat optimaal kan worden ingespeeld op sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen en economische trends.

De bedrijfsconsulent (ondersteund door een ondernemersserviceteam) vormt hierbij als eerste aanspreekpunt voor ondernemers de schakel tussen de gemeente en het bedrijfsleven en probeert de ondernemers zoveel mogelijk te faciliteren. Daarnaast wordt er actief ingezet op de (her)ontwikkeling, realisatie en uitgifte van bedrijfskavels en bedrijfsruimte, de uitvoering van de detailhandelsagenda/retaildeal en regionale samenwerking (met name in de vorm van regionale acquisitie). 

Er zijn op dit moment geen specifieke (actuele) ontwikkelingen te benoemen die gevolgen hebben voor de uitvoering van het bestaande beleid binnen dit basisprogramma.

Wethouder Berning-Everlo

Alle kinderen en jongeren in de gemeente Tubbergen verdienen het om op te groeien in een kansrijke omgeving met kwalitatief goed onderwijs. In de gemeente Tubbergen hebben we ca. 1.800 leerlingen in het basisonderwijs en in totaal negen basisscholen. In iedere kern is een basisschool aanwezig, dit vinden we als gemeente erg belangrijk. Naast deze basisscholen telt onze gemeente één school voor voortgezet onderwijs in het dorp Tubbergen.

Binnen het programma Onderwijs zoeken we de samenwerking met o.a. schoolbestuurders en kinderopvangaanbieders. We bevorderen de ontwikkelingskansen van kinderen en volwassenen in onze gemeente door te investeren in het bestrijden van onderwijsachterstanden en het aanbieden van voor- en vroegschoolse educatie in samenwerking met plaatselijke kinderdagverblijven, het basisonderwijs en de GGD/JGZ (jeugdgezondheidszorg). We hechten veel belang aan een goede verbinding tussen gemeentelijke jeugdhulp en het onderwijs, waardoor vroegtijdig gesignaleerd wordt en hulp of ondersteuning zo vroeg mogelijk kan worden ingezet.
Daarnaast willen we het thuiszitten zoveel mogelijk voorkomen, de RMC-functie en Bureau leerplicht spelen hierin een belangrijke rol. Het niveau van absoluut en relatief verzuim ligt in Tubbergen onder het landelijk gemiddelde, evenals het percentage voortijdige schoolverlaters. Door de inzet van RMC en een adequate uitvoering van de Leerplichtwet, willen we voorkomen dat jeugdigen thuis komen te zitten en/of zonder diploma vroegtijdig het onderwijs verlaten.

Nationaal Programma Onderwijs (NPO)

Op 1 augustus 2023 eindigt het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) voor gemeenten. Met het NPO heeft de rijksoverheid een specifieke uitkering aan de gemeente verstrekt om sociaal emotionele en onderwijsachterstanden veroorzaakt door de coronaperiode weg te werken.

Wethouder Berning-Everlo

Het programma Sport en accommodaties gaat over het stimuleren en faciliteren van sport en beweging. We willen sporten en bewegen voor al onze inwoners, van jong tot oud, mogelijk maken en hen motiveren te gaan sporten.

Sportvoorzieningen dragen bij aan een gezonde leefstijl en bieden kansen om te participeren in de samenleving.

De gemeente Tubbergen is trots op al haar sportende inwoners. Zowel in de breedte als aan de top wordt sport op hoog niveau beoefend in onze gemeente. Met het jaarlijkse Sportgala, worden onze sporters uitbundig in het zonnetje gezet. 

In de gemeente Tubbergen zijn buurtsportcoaches actief die in dienst zijn bij derden en bijdragen aan de doelen binnen het programma Sport en accommodaties.

Nieuwe specifieke uitkering

Vanuit het Rijk is aangekondigd dat er een bundeling plaats gaat vinden van de middelen die gemeenten ontvangen ten behoeve van het bevorderen van de gezondheid, sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie en het versterken van de sociale basis. Dit omvat ook de middelen voor de buurtsportcoaches en het uitvoeringsbudget voor het lokaal sportakkoord. De definitieve regeling behorende bij deze nieuwe specifieke uitkering is inmiddels binnen en zal worden betrokken bij het opstellen van de begroting 2024.

Wethouder Berning-Everlo

De gemeente Tubbergen onderscheidt zich door haar rijkheid aan natuurgebieden, recreatie en glaskunst. In Tubbergen is van alles te zien en te beleven, van het prachtige coulisselandschap tot eeuwenoude wind- en watermolens. We vinden het belangrijk om toeristisch Tubbergen op de kaart te zetten. In 2017 is Stichting Toeristisch Glinsterend Tubbergen opgericht als opvolger van de VVV. Deze stichting richt zich op de marketing van het toerisme in Tubbergen voor en door ondernemers uit de gemeente. De stichting werkt hierbij nauw samen met TwenteMarketing.

Bezoekers van de gemeente Tubbergen zijn erg positief en waarderen hun verblijf in onze gemeente gemiddeld met een 8. De meeste toeristen die Tubbergen aandoen zijn 55 jaar of ouder en komen naar onze gemeente voor de natuur en de mogelijkheid om te fietsen.

Op Beleef Tubbergen is meer informatie te vinden over wat er zoal te zien en te doen is in onze gemeente!

De gemeente vindt het belangrijk dat ook de jeugd kennis maakt met cultuur en investeert daarom in bibliotheekwerk, cultuureducatie en muziekonderwijs.

Er zijn op dit moment geen specifieke (actuele) ontwikkelingen te benoemen die gevolgen hebben voor de uitvoering van het bestaande beleid binnen dit basisprogramma.

Wethouder Berning-Everlo

Iedere inwoner moet in staat zijn om zo lang en zo veel mogelijk zelfredzaam te zijn. We hechten veel waarde aan het welzijn van onze inwoners. Daarnaast moeten inwoners zoveel mogelijk zelf de regie over hun leven kunnen voeren en mee kunnen doen in de samenleving. Waar dat kan op eigen kracht, of anders met hulp van mensen uit hun sociale netwerk. Inwoners die hiertoe niet (volledig) in staat zijn, bieden we ondersteuning om hun zelfregie en participatie te bevorderen. De ondersteuning is bij voorkeur zo licht en zo dichtbij mogelijk en preventief als het kan. Team Ondersteuning & Zorg is ervoor om inwoners hierbij te helpen.

In de gemeente Tubbergen werken we samen met verschillende organisaties om de zorg voor onze inwoners zo optimaal mogelijk in te richten. Dit zijn bijvoorbeeld organisaties de re-integratietrajecten begeleiden en organisaties die vrij toegankelijke voorzieningen aanbieden, maar ook Veilig Thuis voor inwoners die te maken hebben met huiselijk geweld. We zetten in op vroegsignalering en het preventief aanpakken van problemen. Daarnaast kennen we verschillende regelingen voor inwoners met (tijdelijke) financiële problemen, bijvoorbeeld bijstand voor zelfstandige ondernemers en kindpakketten.

We vinden het belangrijk dat onze inwoners de weg naar ondersteuning en hulpverlening gemakkelijk weten te vinden. Daarom werken we binnen het sociaal domein samen binnen Schakel. Schakel is de toegang van het sociaal domein, waarbinnen alle organisaties samenwerken en daardoor passende hulp- en ondersteuning kunnen bieden aan de inwoners.

Jeugd

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) – namens het kabinet – hebben een principeakkoord bereikt over het financiële kader voor de Hervormingsagenda Jeugd. Hervormingen in de jeugdzorg zijn hard nodig om jeugdigen en gezinnen die dat nodig hebben, zo snel mogelijk passende zorg te bieden. Tegelijkertijd moet het hele jeugdzorgstelsel financieel houdbaar worden. De genoemde bezuinigingen waarover onderhandeld is, zijn niet weg, maar worden opgeschoven in de tijd. Zo zijn er geen harde afspraken gemaakt over de financiën vanaf 2026, waardoor we als gemeente alsnog geconfronteerd gaan worden met financiële onzekerheid. Op inhoud is er nog veel onduidelijk over de uitvoering en monitoring van de Hervormingsagenda in de praktijk.

Tevens speelt regionaal de nieuwe inkoop van jeugdhulp (2025). Dat is voor ons als gemeente een moment om te kijken hoe wij ons zorgaanbod willen inregelen, betaalbaar en bereikbaar willen houden. De verwachting is dat door o.a. inflatie en de financiele positie van zorgaanbieders de jeugdzorgkosten gaan stijgen. 

Tot slot zien we dat steeds meer kinderen gebruik maken van geïndiceerde jeugdhulp. Tegelijkertijd wordt de problematiek van deze kinderen ook complexer. Daarnaast zien we dat we lichte opvoed/opgroeiproblemen op dit moment onvoldoende in de lokale preventieve zorgstructuur kunnen bedienen.

Deze ontwikkelingen vragen om een transformatie. Daarbij zetten we in, op daar waar onze invloed het grootst is. Dat is het versterken van de lokale preventie en zorgstructuur ( o.a. zorg intensief integraal samenwerken, PGJ, NPO, ambitie project versterken jeugdpreventie).

Participatie en inburgering

Minimabeleid

Door de economische ontwikkelingen zoals de inflatie en de hoge energiekosten wordt er steeds meer een beroep gedaan op de minimaregelingen.

Inburgering

Er is een landelijke toename van het aantal vreemdelingen in ons land. Hiermee wordt ook onze lokale opgave voor de opvang van onder andere statushouders groter. Aandacht wordt dan ook gevraagd voor de uitdagingen die dit voor ons als lokale gemeente en regievoerder op het inburgeringstraject met zich mee zal brengen. 

Wmo

Er is een toename van het aantal ouderen in onze gemeente. We zien dat het aantal Wmo maatwerkarrangementen toeneemt. Wmo-aanbieders hebben moeite om voldoende personeel te vinden en de continuïteit van hun dienstverlening te waarborgen. Dit speelt met name bij de huishoudelijke ondersteuning. Daarnaast zien we als gevolg van loonstijgingen bij alle aanbieders de tarieven ook stijgen. 

Huisvesting van verschillende doelgroepen is een groeiend probleem. Zo ook voor de inwoner die belang heeft bij een aanpassing van een woning als wel een aangepaste woning nodig heeft. Ouderen blijven daarnaast steeds langer zelfstandig wonen.

Inkoop

Regionaal speelt de nieuwe inkoop van huishoudelijke ondersteuning (2024), begeleiding en dagbesteding (2025). Dat is voor ons als gemeente een moment om te kijken hoe wij ons zorgaanbod preventief willen inregelen, betaalbaar en bereikbaar willen houden.   

Publieke Gezondheid

In 2023 worden er binnen Publieke Gezondheid twee grote regionale beleidsdocumenten opgesteld die per 2024 in zullen gaan. Deze documenten sluiten aan op de landelijke beleidsdocumenten binnen publieke gezondheid en zullen sturend zijn voor de uitvoering van de GGD Twente. De nieuwe visie op de publieke gezondheid in Twente en het bijbehorende uitvoeringsdocument waarin concrete doelen vast komen te liggen waar de Twentse gemeenten gezamenlijk en individueel mee aan de slag zullen gaan. In de visie komt in ieder geval aandacht voor 1) mentale gezondheid; 2) gezonde leefomgeving; 3) beschermen en vaccineren; 4) leefstijl. Hierin wordt met een brede blik naar gezondheid gekeken en zullen meerdere beleidsterreinen, binnen het sociale en fysieke domein betrokken worden. 

Lokaal zijn we aan de slag met het opstellen van een gezondheidsnota waarin we de landelijke en regionale doelen vertalen en op basis van de lokale cijfers kijken waarop we kunnen en willen inzetten in de komende vier jaar. Samen met de sport en cultuurvisie zullen we bekijken op welke manier we door middel van preventieve interventies in kunnen zetten op de gezondheidsthema’s die aandacht vragen. Hierbij zullen wij ook mee moeten draaien met de verschuiving die plaatsvindt van zorg naar preventie in de landelijke akkoorden zoals het integraal zorgakkoord, het gezond en actief leven akkoord en het nationaal sport en preventie akkoord.

Sociaal domein overstijgend

Er is krapte op de arbeidsmarkt, zo ook op het gebied van hulp en ondersteuning. Dat merken we in de hele linie van het zorglandschap. Op verschillende vlakken komen we voor een grotere vraag te staan om meer kinderen en gezinnen (statushouders) hulp, ondersteuning en/of onderwijs te bieden terwijl er nu al te weinig krachten zijn en wachttijden oplopen.

Ook zien we dat meerdere gezinnen, organisaties, verenigingen het financieel, door de hoge energie- en inflatiekosten,  moeilijker gekregen. Zo spelen er meer vraagstukken die landelijk, door de hele maatschappij gevoeld worden. Stress, zorgen en onrust hebben invloed op het mentale welbevinden van onze inwoners en hun veerkracht. Kleine tegenslagen kunnen daardoor als zwaar ervaren worden en hebben invloed op de eigen kracht. 

Wethouder Oude Avenhuis

Het uitgangspunt van de gemeente Tubbergen is dat we in 2030 leven in een afvalloze en duurzame samenleving. Afval bestaat dan niet meer, we zamelen alleen nog maar waardevolle grondstoffen in. Een meewerkende houding van onze inwoners en bedrijven is hierbij van groot belang.

Afval wordt in de gemeente Tubbergen opgehaald door ROVA, daarnaast zijn er twee afval brengpunten waar inwoners hun afval kunnen brengen. Kringloopbedrijf De Beurs komt herbruikbare goederen gratis bij onze inwoners ophalen en nemen het overige grof huishoudelijk afval tegen een kostendekkend tarief mee.

Inzameling oud papier en karton 

Door de nationale en internationale ontwikkelingen rond oud papier en karton, kent de marktprijs een behoorlijke fluctuatie. De marktprijs OPK ligt op dit moment rond de € 70 per ton. Bij een dergelijke marktprijs hebben de verenigingen/scholen recht op de toegezegde garantieprijs van € 60 per ton waarop de containerkosten in mindering worden gebracht. Het contract met Remondis is met twee jaar verlengd tot 1 januari 2025 met een optie voor nog twee jaar. 

Introductie Boxenmodel ROVA 

Met ingang van 1 januari 2023 heeft ROVA het boxenmodel ingevoerd. Dit is het financiële afrekenmodel tussen ROVA en haar gemeenten. Via dit model worden de verschillende typen dienstverlening verantwoord en in rekening gebracht. Het bestaande boxenmodel wordt al gebruikt sinds begin jaren 2000. Sindsdien is veel veranderd, denk aan gewijzigde en toegevoegde dienstverleningen, efficiencykortingen en aangepaste tarieven. Dit zorgt in het huidige boxenmodel voor onduidelijkheid. Om die reden is tussen ROVA en de aandeelhoudende gemeenten de nadrukkelijke wens geuit om het model te herzien. 

Het nieuwe boxenmodel heeft de volgende doelen:

• Primair: meer transparantie en eenvoud in bevoorschotting en afrekening
• Daarnaast: waar mogelijk harmoniseren en uniformeren van tarieven

Het gebruik van het nieuwe boxenmodel zorgt voor:

• Meer inzicht voor gemeenten in dienstverlening: wat krijg je en wat betaal je ervoor?
• Heldere en eenduidig omschreven producten en diensten (standaardisering)

Over het algemeen verandert het totale kostenniveau van ROVA en het ROVA-resultaat niet door de herziening. Op basis van het nieuwe boxenmodel zijn er een aantal aandeelhoudende gemeenten die voordeel hebben bij het nieuwe boxenmodel. Er zijn er echter die hier ook nadeel van ondervinden, zoals Dinkelland/Tubbergen. Deze gemeenten hebben echter de afgelopen jaren financieel voordeel ondervonden van de oude afrekensystematiek. Het betreft in financiële zin een andere verdeling van kosten. Hierbij gaan we uit van een collectief basismodel, gebaseerd op gemiddelde kosten. Ook de kosten van Kennis- en Adviesdiensten, Klantcontactcentrum diensten en de resultaatbijdrage zijn standaard onderdeel van het basispakket (collectiviteit). 

Wat niet verandert

Net als eerder worden generieke kostenstijgingen via de ROVA-index jaarlijks verwerkt in de tarieven en ook de verwerkingskosten worden 1-op-1 op nacalculatiebasis afgerekend. Hierin zit geen winst-risico-opslag verrekend. Het boxenmodel blijft een uitwerking van de DVO en is uiteindelijk een afspraak tussen ROVA en de individuele gemeenten. De directie van ROVA bewaakt de collectiviteit. Het model is flexibel doordat wijzigingen in areaal of product wijzigingen eenvoudig kunnen worden verwerkt.

Wat wel verandert

De gemeenten Dinkelland en Tubbergen vielen nog onder de oude afrekensystematiek en hebben daar financieel voordeel uit ontvangen. Daardoor werden we tussentijds wel geconfronteerd met bijstellingen van de kostenopbouw van ROVA. Door de invoering van het nieuwe boxenmodel is dit minder aan de orde.

Op basis van het nieuwe boxenmodel heeft dit financieel voor de gemeente Tubbergen tot gevolg dat de bijdrage aan ROVA stijgt met € 224.895,06. Per huishouden betekent dit een verhoging van € 27,00 van het vastrecht. Dit zal worden betrokken bij het bepalen van het tarief Afvalstoffenheffing als onderdeel van het  opstellen van de begroting 2024.

Wethouder Bekhuis

Als gemeente is van het van groot belang dat de fysieke leefomgeving zodanig is ingericht dat een goed woon en leefklimaat is gegarandeerd. Het woningaanbod moet zowel een kwantitatieve en kwalitatieve behoefte van de samenleving. Er moet echter ook ruimte zijn voor bedrijvigheid. Een integrale blik op de fysieke leefomgeving is hiervoor een vereiste. 

Omgevingswet

De Omgevingswet treedt op 1 januari 2024 in werking, er kan nog niet gewerkt worden met wijzigingen van omgevingsplannen omdat de digitale ontsluiting nog niet gereed is. Initiatieven kunnen momenteel enkel middels een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) gefaciliteerd worden. Dit zal de voorlopige werkwijze worden. Momenteel is nog niet duidelijke wanneer we kunnen werken met wijziging van omgevingsplannen. 

Prognose grondbedrijf 2023

Deze prognose grondbedrijf 2023 geeft een beeld van de kwantitatieve woningbouwopgave die voortvloeit uit het woonbeleid en de programmering van woningbouwaantallen (kavels) over een langere termijn over de verschillende kernen. Hierbij is er een onderscheid in de plannen die door derden worden ontwikkeld en door de gemeente. De plannen die door de gemeente worden ontwikkeld, zijn ondergebracht in het gemeentelijk grondbedrijf.

Doel van het grondbedrijf

Het grondbedrijf ontwikkelt op een actieve wijze de doelstellingen vanuit het woningbouwbeleid. Dit vindt plaats door het actief aankopen van percelen grond, de bestemming hiervan te wijzigen in bouwgrond, deze gronden bouw- en woonrijp te maken en de bouwkavels te verkopen aan particulieren. Hierbij wordt een interne doelstelling nagestreefd van de uitgifte van gemiddeld 50 bouwkavels per jaar over een langjarige periode. Los van het grondbedrijf, ontwikkelen ook derden woningen in de gemeente. Deze aantallen woningen zijn ook opgenomen in deze prognose.

 

Woonvisie: woningbouwprogramma gemeente Tubbergen 2020 -2025

 

Het woonbeleid van de gemeente is vastgelegd in de Woonvisie 2021+. Op basis van de Woonvisie is een uitvoeringsprogramma gemaakt. Het uitvoeringsprogramma beschrijft hoeveel woningen, en van welk type, in alle kernen van de gemeente moeten worden gebouwd. Een groot deel van deze woningbouw komt terecht in de drie grote kernen, de verzorgingskernen Tubbergen, Albergen en Geesteren.

Prognose kaveluitgifte 2023 – 2030 / gemeente en derden

 

Toelichting: de gemeente streeft, op basis van het woonbeleid, naar het toevoegen van ongeveer 100 kavels/woningen per jaar, door zowel de gemeente als door derden. De gemeente beoogt om hiervan zelf 50 kavels per jaar uit te geven, gemiddeld over een langere periode. De gemeente heeft weinig invloed op de plannen van derden. Om in de verschillende kernen niet al te afhankelijk te zijn van derden, dient de gemeente zelf ook een deel van de woningbouwproductie te realiseren. Voordeel hiervan is dat we zelf beter op aantallen, woningbouwtypologiëen en doelgroepen kunnen sturen en op de planning van het realiseren van woningbouw. De verwachte aantallen zijn afhankelijk van de ruimtelijke procedures en de omstandigheden op de woningbouwmarkt. Voor de periode vanaf 2027 zijn door de gemeente en door derden reeds trajecten ingezet voor verwerving van gronden om te kunnen ontwikkelen tot woningbouw.

Gerealiseerde kaveluitgifte 2015 - 2031

 

In de periode 2015 – 2020 heeft de gemeente zelf ongeveer 30 kavels gemiddeld per jaar uitgegeven. De piek in 2023 heeft te maken met de gelijktijdig geplande uitgiftes Weemselerveld, Dannenkamp, De Wirnte en De Scholt.

 

 

Financiële resultaten grondexploitaties

Het proces van de ontwikkeling van gemeentelijke woningbouwplannen brengen voor de gemeente kosten (grondverwervingen, het wijzigen van de bestemming, bouw- en woonrijp maken, ambtelijke uren en rente) en opbrengsten (bouwkavelverkopen) met zich mee. Deze kosten en opbrengsten worden per woningbouwplan in een grondexploitatie verantwoord. De laatste jaren komen de resultaten van de grondexploitaties steeds meer onder druk te staan.

Door de hoge inflatie zijn de kosten van bouw- en woonrijp maken in 2022 met 15 % gestegen, is de rekenrente met 1,0% gestegen en zal nog verder doorstijgen, loonstijgingen waardoor de plankosten toenemen en de extra onderzoeken (o.a. stikstof) tbv bestemmingsplannen. Daarnaast zijn de grondprijzen de laatste jaren niet verhoogd. Gevolg hiervan is dat de eindresultaten van de grondexploitaties teruglopen. Dit risico speelt niet alleen bij de gemeentelijke grondexploitaties maar ook bij plannen van derden. Bij overwegingen om de grondprijskortingen op de bouwkavels te handhaven en/of verder uit te  breiden, moet rekening worden gehouden dat de gemeentelijke grondexploitaties niet meer financieel sluitend zullen zijn.